Groene gewasbescherming - Vitale teelt Lelie

Lelies in een meerlagen systeem onder LED belichting
Lelies in een meerlagen systeem onder LED belichting © Wageningen University & Research

Over Groene gewasbescherming
Groene gewasbescherming is een 5-jarig onderzoeksprogramma van het Ministerie van LNV om in een 4-tal gewassen een teelt zonder chemische middelen te ontwikkelen. Voor de bloembollen is dit de lelie, daarnaast wordt er onderzoek gedaan in de akkerbouw, aardbei en appel. Wageningen University & Research gaat dit onderzoek tussen 2018 en 2022 uitvoeren.

Meer informatie over dit project is te vinden in dit artikel of via de volgende links:

Achtergrond

Door WUR Bloembollen, de KAVB en de Greenport Duin & Bollenstreek en NHN is er een toekomstvisie “Vitale teelt bloembollen” opgesteld waarin de route wordt geschetst naar een bollenteelt zonder chemische middelen in 2030.

De duurzaamheidsproblemen van de bollensector zijn grotendeels terug te voeren op de trage vermeerdering van veel soorten bolgewassen. Om die reden vindt de vermeerdering en doorteelt tot leverbare bollen plaats op het veld, en moeten de bollen enkele jaren achtereen geplant, geoogst, verwerkt, bewaard en opnieuw geplant worden. Dit ‘cyclisch’ telen houdt ziekten en plagen in de grond en op de bedrijven in stand en is daarmee de oorzaak van het gebruik van veel middelen. Om die reden staat onderzoek naar een éénrichtingssyteem voor lelieteelt centraal in dit project, met als doel het gebruik van middelen overbodig te maken.

Eénrichtingsysteem lelie
In het éénrichtingssysteem wordt, als uitgangsmateriaal, gebruik gemaakt van ziektevrij weefselkweekmateriaal, dat onder beschermde omstandigheden worden doorgeteeld tot grotere bollen (‘grof plantgoed’), die nog één jaar nodig hebben tot de leverbare maat. Indien dit laatste teel jaar traditioneel buiten wordt geteeld, wordt de totale milieubelasting al teruggedrongen met 60 tot 70%.

Door gebruikmaking van kennis over teelt-de-grond-uit-systemen en inzet van bacteriën en mycorrhiza’s t.b.v. de ziektewerendheid is het mogelijk het laatste jaar leverbaarproductie eveneens te laten plaatsvinden op ziektevrije substraten in systemen met fertigatie waarin de productie optimaal is. In dat geval wordt de milieubelasting nog verder teruggedrongen.

Onderzoek 2018-2022

  1. Doorteelt weefselkweekmateriaal of schub tot grof plantgoed
    • Beschermde teelt in de kas
    • Onderzoek: substraat, watergift, fertigatie, meerlagenteelt, jaarrond en Risico-inschatting infectie
       
  2. Doorteelt grof plantgoed tot gezonde schubbol
    • Onderzoek: teeltsysteem en risico-inschatting
    • Beschermde teelt: kas, gaas kas of buiten
       
  3. Doorteelt grof plantgoed tot gezond leverbaar
    • Doorteelt buiten in substraat of volle grond
    • Onderzoek: alternatief teeltsysteem, optimalisatie (precisielandbouw) en Risico-inschatting
    • Samenwerking met Module Akkerbouw en ROL
       
  4. Bloementeelt vanuit grof plantgoed
    • Bloementeelt uit kleine maten
    • Onderzoek: temperatuurbehandeling bollen en groeiregulatoren
       
  5. Economische en praktische haalbaarheid en milieuwinst
    • Implementatie: mogelijkheden op de bedrijven op korte en lange termijn
    • Kosten: wat mag een bol kosten?
    • Milieuwinst: per saldo

Meer informatie:
Wageningen University & Research – Bloembollen
Paul Ruigrok
E-mail: paul.ruigrok@wur.nl